W 2002 roku przypadły dwie ciekawe rocznice związane z komunikacją tramwajową na Górnym Śląsku. 80 lat wcześniej (dokładnie 15 maja 1922 r.) zawarto w Genewie "Polsko-niemiecką Konwencję Górnośląską", która regulowała sporne sprawy związane z przecięciem Górnego Śląska przez polsko-niemiecką granicę państwową po zakończeniu I wojny światowej. Specjalny rozdział dotyczył komunikacji tramwajowej - granica przecięła sieć tramwajową aż w ośmiu miejscach. Drugą rocznicą było 35-lecie wagonów typu 102N - prototypowy egzemplarz wyprodukowano bowiem w 1967 roku.

Łącząc obie te rocznice 18 maja 2002 r. wyruszyliśmy ostatnim wyprodukowanym "kanciokiem", czyli wagonem 105N-150 w podróż liniami tramwajowymi przecinającymi dawną granicę państwową. Nie zabrakło oczywiście służb celnych obu krajów, które na granicach przeprowadzały kontrolę paszportową.

Z zajezdni Chorzów Batory wyjechaliśmy ok. 9:40 i skierowaliśmy się do Pętli Słonecznej w Katowicach, gdzie ustalone zostało miejsce rozpoczęcia imprezy. Na przejeździe licznie zjawili się miłośnicy z różnych stron Polski - m.in. ze Szczecina, Poznania, czy Częstochowy.

Po przywitaniu, każdy uczestnik otrzymał ulotkę informacyjną oraz okolicznościowy paszport służący do przekraczania granicy w czasie imprezy. O 10:13 ruszamy do Bytomia. Trasa wiodła przez Chorzów Batory i Świętochłowice. Na przystanku Bytom Gojny, w bezpośrednim sąsiedztwie dawnego przejścia granicznego "Szyb Redensglück Granica / Hohenlinde West Grenze". Od tego momentu nasz pociąg specjalny porusza się tranzytem przez "terytorium niemieckie" - w zastępstwie przejazdu do Piekar Śląskich, gdzie niestety linia tramwajowa
została zlikwidowana jedziemy do Dąbrówki Wielkiej. W Brzezinach Śląskich wirtualnie przekraczamy granicę "Scharley Grenze / Piekary Śląskie Granica". Po zawróceniu na pętli w Dąbrówce Wielkiej kierujemy się do Zabrza. Przejeżdzamy obejściem Kuźnicy Rudzkiej wybudowanym przez Niemców, aby pominąć dwukrotne przekraczanie granicy z Polską na krótkim odcinku (przez Kuźnicę Rudzką prowadził odcinek tranzytowy). Z Zabrza wyruszamy do Chebzia.

Dzisiejszy przystanek Ruda Klary to dawne przejście graniczne "Hindenburg Poremba Grenze / Granica Ruda" - do dziś stoi tam budynek przejścia granicznego. Na pętli w Chebziu zawracamy i jedziemy z powrotem do Bytomia - tym razem przez Rudę. Kontrola paszportowa następuje w rejonie przystanku Kuźnica Rudzka ("Kuźnica Rudzka Granica / Bobrek Grenze").

Po zawróceniu na dworcu tramwajowym Bytom Plac Sikorskiego wracamy do Chebzia - przez Orzegów i Godulę, mijając przejście graniczne "Schomberg Grenze / Szombierki Granica". Z Chebzia do Bytomia wracamy przez Lipiny, Chropaczów i Łagiewniki, drugi raz tego dnia przekraczając granicę na tej trasie. Z Bytomia czas już na powrót do Katowic. Ostatnia kontrola celna ma miejsce w rejonie chorzowskiej Kopalni Barbara - dawniej znajdowało się tam przejście graniczne "Hohenlinde Ost Grenze / Łagiewniki Wschodnie Granica".

Impreza zbliża się już ku końcowi, niestety na przystanku Katowice Sokolska dochodzi do nieszczęśliwego wypadku - grafit spadający z uszkodzonego ślizgacza pantografu naszego wagonu uderza stojącą na przystanku kobietę. Na szczęście pechowej pasażerce nic się nie stało - była jedynie w szoku. Pasażerką zajęło się pogotowie ratunkowe, a nasz wagon zepchnięty został do Placu Wolności przez liniowy wagon 102Na-204, z Placu Wolności do zajezdni Chorzów Batory zabrał nas specjalnie przysłany pociąg służbowy w postaci 105Na-770.

Pomimo tego zdarzenia, imprezę należy zaliczyć do wyjątkowo udanych. Piękna słoneczna pogoda i mnóstwo fotostopów w najciekawszych mijanych miejscach cieszyły fotografów, a celnicy ubrani w historyczne mundury dodawali imprezie kolorytu - budząc przy okazji zaciekawienie spotykanych po drodze mieszkańców miast.

Relację sporządził: Jakub Jackiewicz.